UNUTULMUŞ BİR ROMANI GEORG LUKACS’IN GÖRÜŞLERİYLE OKUMAK

Özet

Kemal Ragıp Enson (1895 - 1954) Türk edebiyatı içinde hak ettiği ilgiyi görmemiş, unutulmuş bir yazardır. Roman, tiyatro ve anı türlerinde kaleme aldığı çok sayıda eseri vardır. Bu çalışmaya inceleme konusu olan Bir Liranın Başından Geçenler… adlı roman, ilk kez 1932 yılında Cumhuriyet gazetesinde tefrika halinde yayımlanmıştır. İkinci basımı ise Kemal Ragıp Enson’un ölümünden uzu yıllar sonra, 2023’te yayımlanmıştır. Romanın başkahramanı bir nesne, yani paradır. Romanda, başkahraman 1 liranın 1932 yılında darphanede basımından itibaren başından geçenler anlatılmıştır. Paranın bir lira gibi küçük bir değer olması, onun çok sık el değiştirmesine yol açmıştır. Böylece bir liranın elden ele gezmesi aracılığıyla yazar, topluma ayna tutmuş, 1930’ların Türkiye’sini ve insanını türlü yönleriyle ele almıştır. Bir nitel araştırma olan bu çalışmada, Bir Liranın Başından Geçenler… adlı roman Georg Lukacs’ın roman kuramı ve estetik üzerine öne sürdüğü görüşler, özellikle de bütünlüğünü yitirmiş modern dünyanın gerçekliği sorunu doğrultusunda analiz edilmiştir. Analiz, metnin iç ve dış yapı unsurlarını kapsayacak şekilde yapılmıştır.