19. Yüzyıl Azerbaycan Edebiyatı: Roman ve Hikâyenin İlk Örnekleri
Azerbaycan Edebiyatı
DOI:
https://doi.org/10.61620/tfa.86Anahtar Kelimeler:
Azerbaycan edebiyatı, 19.yüzyıl, maarifçilik, roman, hikâyeÖzet
19. yüzyıl Azerbaycan tarihinde çok önemli olayların yaşandığı bir devredir. Özellikle 1828 yılından sonra Rus hakimiyetine giren kuzey Azerbaycan’da sadece siyasi olarak değil kültürel olarak da önemli değişimler yaşanmıştır. Bu dönemde sayıları hızla artan Rus okullarında eğitim gören Azerbaycanlı gençler Azerbaycan kültürünün ve edebiyatının gelişimine yön vermişlerdir. Azerbaycan’da aydınlar arasında yayılan maarifçilik anlayışının da ortaya çıkışı bu döneme rastlar. Toplumun ancak eğitim yolu ile düzeltilebileceğine inanan maarifçi aydınlar, bu doğrultuda önemli çalışmalara imza atmışlardır. Azerbaycan edebiyatında modernleşme süreci de maarifçi aydınlarla başlar. Roman ve hikâyenin ilk örnekleri bu aydınlar tarafından verilir. Abbasgulu Ağa Bakıhanov’un, Kitabı Esgeriyye; İsmail Bey Gutgaşınlı’nın, Reşid Bey ve Saadet Hanım; Mirza Fetali Ahundov’un, Aldanmış Kevakib; Mirza Abdurrahim Talibov’un, Kitab Yüklü Eşşek; Celil Memmedguluzade’nin Danabaş Kendinin Ehvalatları; Neriman Nerimanov’un, Bahadır ve Sona; Sultan Mecid Ganizade’nin Mektubat-ı Şeyda Bey Şirvani adlı eserleri Azerbaycan edebiyatında roman ve hikâye türünün ilk örnekleridir. Bu çalışmada dönemin özellikleri, ilk çalışmalar ve bunların genel özellikleri üzerinde duruldu.
Referanslar
Ahundov M. F. (1987). Bedii ve felsefi eserleri. Bakü: Yazıçı.
Akpınar Y. (1994). Azeri edebiyatı araştırmaları. İstanbul: Dergâh.
Bakıhanov A. (2006). Kitab-ı esgeriyye, Azerbaycan nesri antologiyası (haz. Zaman Esgerli). Bakü: Şerg Gerb.
Elişanoğlu T. (1999). Esrden doğan nesr. Bakü: Elm.
Esgerli Z. (2006). Azerbaycan nesri antologiyası. Bakü: Şerg-Gerb.
Ganizade S. M. (2006). Mektubat-ı Şeyda Bey Şirvani, Azerbaycan nesri antologiyası, haz.: Zaman Esgerli, Bakü: Şerg-Gerb.
Gutgaşınlı İ. (2006). Reşid Bey ve Saadet Hanım. Azerbaycan Nesri Antologiyası, haz. Zaman Esgerli, Bakü: Şerg Gerb.
Mehmetov İ. (2009). Türk Kafkası’nda siyasi ve etnik yapı eski çağlardan günümüze Azerbaycan tarihi. İstanbul: Ötüken.
Memmedguluzade C. (2009). Seçilmiş eserleri I-II, Nahçıvan: Ecemi.
Nerimanov N. (2022). Bahadır ve Sona. Bakü: Ganun .
Talıbov E. (2024). Kitab yüklü eşşek, Bakü: Han.
Vurgun S., vd. (1960). Azerbaycan edebiyyatı tarihi, C. 1, Bakü: Azerbaycan Elmler Akademiyası.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Sedat Adıgüzel
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
