Mitolojik Unsurların Erzincan Masallarına Yansıması : Mitolojik Unsurlar

Ruhi Kara; İshak Şahin

doi:10.61620/tfa.76

Yazarlar

Ruhi Kara Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü, Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı/ Faculty of Education, Department of Turkish and Social Sciences Education, Division of Turkish Education https://orcid.org/0000-0003-4718-2553
İshak Şahin *MEB, Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni/Ministry of National Education Turkish Language and Literature Teacher https://orcid.org/0009-0005-2548-2514

DOI:

https://doi.org/10.61620/tfa.76

Anahtar Kelimeler:

mit, mitoloji, masal, Erzincan masalları

Özet

Bu çalışma, Erzincan yöresine ait masallarda yer alan mitolojik unsurlarıincelemeyi amaçlamaktadır. Masallarda sıklıkla karşılaşılan ejderha, dev,melek, cadı, cin, peri, Hızır ve Anka Kuşu gibi varlıklar ile don değiştirme,
sihir ve rüya gibi kavramlar, Türk mitolojisinin halk anlatılarındakiyansımaları olarak değerlendirilmektedir. Bu ögelerin sembolik anlamları, halk kültürü içindeki yansımaları ve Erzincan masallarındaki biçimlenişleri
ele alınmıştır. Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden dokümanincelemesi tekniği kullanılmış; Ruhi Kara’nın Erzincan ağız özelliğiyle derlediği yetmiş masal arasından seçilen örnekler, içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular, Erzincan masallarının yalnızcaanlatı değil, aynı zamanda toplumun kolektif hafızasını, inanç sistemlerini ve kültürel kimliğini yansıtan mitolojik ögeler barındırdığını ortaya koymaktadır.
Masallarda yer alan olağanüstü varlık ve kavramlar, hem bireysel hem de toplumsal bilinç açısından anlamlı semboller olarak değerlendirilmiş; sözlü kültür yoluyla aktarılan bu unsurların, halkın doğa, insan ve kutsal ile
kurduğu ilişkiyi anlamada önemli ipuçları sunduğu sonucuna varılmıştır.

Referanslar

Beydili, C. (2022). Türk mitolojisi ansiklopedik sözlük. Ankara: Yurt Kitap.

Çobanoğlu, Ö. (2014). Mit, mitoloji ve edebiyat. (ed. Ö. Ceylan ve A. Koç ), Türk edebiyatının mitolojik kaynakları (s. 2-31). Eskişehir: Anadolu üniversitesi.

Çoruhlu, Y. (2022). Türk mitolojisinin ana hatları. İstanbul: Ötüken.

Gültepe, N. (2015). Türk mitolojisi. İstanbul: Resse.

Kara, R. (1996). Erzincan Masalları I-II [Yayımlanmamış doktora tezi]. Erzurum Üniversitesi.

Kara, R. (2024). Erzincan masalları. İstanbul: Grafiker.

Onay, A.T. (1996). Eski Türk edebiyatında mazmunlar. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı.

Ögel, B. (2020). Türk mitolojisi I. cilt. Ankara: Altınordu.

Ögel, B. (2020). Türk mitolojisi II. cilt. Ankara: Altınordu.

Roux, J-P. (2022). Eski Türk mitolojisi ( çev. M. Y. Sağlam). Ankara: Bilge Su.

Seyidoğlu, B. (2021). Mitoloji üzerine araştırmalar metinler ve tahliller. İstanbul: Dergâh.

Taşağıl, A. (2025). Dakikalar içinde Türk mitolojisi. İstanbul: Kronik.

Türk Dil Kurumu, (2023). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dili Kurumu.

Wilkinson, F. (2021). Efsaneler ve mitler. (çev. E. Lakşe). İstanbul: Alfa.

Yılar, Ö. (2021). Halk bilimi ve eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.

Mitolojik Unsurların Erzincan Masallarına Yansıması