OĞUZ TANSEL’İN ESERLERİ ÜZERİNDEN EDEBİ MASAL TEORİSİ

Özet

Oğuz Tansel, Türk edebiyatının özgün şairlerinden biri olduğu kadar derlediği masalları kendine has bir tarzda işleyerek onları yeniden yazan bir masal ustasıdır. Alan çalışmaları sırasında köylülerden dinleyip derlediği masallarını, “Altı Kardeşler”, “Yedi Devler”, “Üç Kızlar”, “Mavi Gelin” ve “Al’lı ile Fırfırı” başlıkları altında beş ayrı eser şeklinde yayınlayarak okuyuculara sunmuştur. Tansel’in farklı türdeki kitaplarında toplam kırk üç masal metni yayımlanmıştır. Bu masallardan kırk biri geleneksel halk özellikleri dikkate alınarak oluşturulan ve aktarımı edebi bir dilde yapılan halk masallarının yeniden ve özgün anlatımını yansıtır. Bu açıdan çalışmanın ilk amacı Tansel’in masal yazım ilkelerini saptamak ve bunları analiz etmektedir. Bu sayının dışında kalan son iki masalı ise sunulan olay örgüsü açısından geleneksel Türk halk masallarında yer almayan, buna karşılık yaratım aşamasında mitolojik motiflerden yararlanılarak oluşturulan edebi masal türünü yansıtmaktadır. Bu masallar ise “Çobanla Bey Kızı” ve “Konuşan Balıkla Kız” başlıklı masallardır. Bu iki masal Tansel tarafından yazılmasına rağmen, edebi masal geleneğine ait özellikler sergilemektedir. Tansel’in eserlerinin özelliklerinden yola çıkılarak folklor ve edebiyat arasındaki ilişkinin de irdelendiği bu makalede adı geçen masalların çözümlemesi yapılmaktadır. Masalların analizinde, Rus edebiyat uzmanlarının edebi masal teorisinden yararlanılmıştır. Bu çerçevede çalışmanın ikinci amacı, masal kavramı için oldukça özgün olan bu iki eseri edebi masal olgusu açısından incelemek, masalların oluşturulmasında Tansel tarafından izlenen yöntemleri belirlemek, böylece orijinal estetik yapısıyla hiçbir halk masalını andırmayan, edebi masalın kendine özgü eserleri olduklarını ortaya koymaktır.