The Sultan Nevruz Cem Ritual at the Seyyid Sultan Shucaaddin Veli Lodge

The Sultan Nevruz Cem Ritual

Authors

  • Aslı Büyükokutan Töret Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü
  • Zülal Söğüt Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türkçe Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezi https://orcid.org/0000-0001-8732-6043

DOI:

https://doi.org/10.61620/tfa.64

Keywords:

Eskişehir, nevruz, sultan nevruz cem, Alevism, Seyyid Sultan Şücaaddin Veli Lodge

Abstract

Throughout history, Nevruz has continued to exist as an important cultural practice across a wide geography from Central Asia to Anatolia, symbolizing the awakening of nature, the beginning of the year, and the construction of collective identity. Celebrated on March 21 as the harbinger of spring, the beliefs and practices surrounding Nevruz reflect a synthesis of pre-Islamic and Islamic belief motifs. In Anatolia, among Alevi communities, Nevruz celebrations are further imbued with religious meaning through a special cem ceremony held on this day. In this article, the Sultan Nevruz Cem, performed at the Seyyid Sultan Şücaaddin Veli Lodge in the Seyitgazi district of Eskişehir, serves as an example of the ritualistic and spiritual dimensions of Nevruz. This paper focuses on the Sultan Nevruz Cem conducted by the lodge’s dede (spiritual leader), Mehmet Demirtaş. Data for the study were collected through in-depth interviews with the dede and by directly participating in the cem. Based on these findings, the study examines the ritual structure and social functions of the Sultan Nevruz Cem. The evaluations reveal that the ceremony not only aims to celebrate Nevruz or provide information about it, but also plays an essential role in transmitting, preserving, and revitalizing Alevi path and practices, while strengthening both individual and communal senses of belonging. While the Sultan Nevruz Cem in Eskişehir shares common ritual elements with Nevruz rituals performed in other Alevi lodges across Anatolia, it also reflects certain regional and lodge-centered differences.

References

Yazılı Kaynaklar

Arslan, E. (2002). Nevruz geleneği. Türk kültüründe nevruz V. Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri (15-16 Mart 2002), Diyarbakır: 9-16.

Canpolat, M. (2003). Türkçe-Zazaca sözlük. İstanbul: Can.

Cengiz, D. (2021). Alevi-Bektaşi nevruz kutlamalarında melopoetik hususlar. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 99, 129–142.

Demirtaş, M. (2018). Horasan’dan Balkanlara Seyyid Şücaaddin Veli ocağı ve erkanı. İstanbul: Kalender.

Demirtaş, M. (2022). Seyyid Sultan Sücaaddin Veli ocağı. Eskişehir: Gülen.

Er, P. (2006). Direnen kültür Anadolu Aleviliği. İstanbul: Detay.

Ercilasun, A. B. (1991). Karşılaştırmalı Türk lehçeleri sözlüğü (C. 1). Ankara: Türk Dil Kurumu.

Ersal, M. (2013). Şücaeddin Veli Ocağı: Balkan Aleviliğindeki yeri, rolü ve önemi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 63, 207–230.

Gökbel, A. (2019). Ansiklopedik Alevi Bektaşi terimleri sözlüğü. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı.

Hooke, H. (1993). Ortadoğu mitolojisi. Ankara: İmge.

Kehl-Bodrogi, K. (2012). Kızılbaşlar/Aleviler. İstanbul: Ayrıntı.

Keskin, M. (2009). Kentleşme sürecinde Alevilik. İstanbul: Özgün.

Kılıç, K., Bülbül, F., & Coşkun, T. (2008). Ana hatlarıyla Horasan’dan Anadolu’ya Alevilik ve Bektaşilik. Ankara: Türk Hamer.

Korkmaz, E. (1994). Alevilik ve Bektaşilik terimleri sözlüğü. İstanbul: Ant.

Mustafayev, B. (2013). Adriyatik’ten Çin Seddi’ne uzanan nevruz geleneği. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 3(3), 60–73.

Noyan, B. (1995). Bektaşilik Alevilik nedir. İstanbul: Ant/Can.

Onarlı, İ. (1998). Nevruz bayramı. Alevilerin Sesi Dergisi, 1(24), 11–14. AABF.

Özdemir, N. (2006). Yeni/lenmek ve Nevruz. Milli Folklor, (69), 15–27.

Özkırımlı, A. (1996). Alevilik Bektaşilik: Toplumsal bir başkaldırının ideolojisi. İstanbul: Cem.

Paasonen, H. (1950). Çuvaş sözlüğü (Çev. H. Oraltay). İstanbul.

Sarıkaya, M. S. (2020). Kütahya-Hisarcık Bektâşî Şeyh Çakır Ocağı’nda Nevruz erkânı. Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (7), 129-160.

Sami, Ş. (1902). Kâmûs-ı Türkî. İstanbul.

Saygı, H. (1996). Şeyh Safi Buyruğu ve Rumeli Babagan (Bektaşi) Erkânları. İstanbul: Saygı.

Temel, H., & Arıkan, R. (2024). Eskişehir İli Ali Koç Baba Ocağı ile Sultan Şücaaddin Veli ocağı dini örgütlenmesi ve inanç pratiklerinin karşılaştırması. Vakanüvis – Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 9(2), 1530–1562.

Turan, A. A. (2000). Nevruz bayramı ve kültürümüzdeki yeri. Milli Folklor, 6(45), 68.

Vaktidolu, A. A. (2007). Kuran'ı Kerim manzum meali ve tefsir özeti. İstanbul: Can.

Elektronik Kaynaklar

Karekod-1: https://mega.nz/file/KOAw0DAR#ZHi2_Nh1i1TsjY7671sarNLgVm6U7hviKLgUWRkBpvI

Karekod-2: https://mega.nz/file/rOgQCZhD#BztUd2buuH8tMqqYn3gX9hiLsdTGCSewuzkWNTn9FtA

Karekod-3: https://mega.nz/file/jG4ljbqI#FbBlvXEVNdPL1l360jKFf-BitrBhvkR4OrDnXcD_-lQ

Karekod-4: https://mega.nz/file/vCY3TSrK#n12w-0a4_Vw1PozaQnwqvYA9E9Q2U8ap6tcEU-IUSxw

Sözlü Kaynaklar

KK-1: Mehmet Demirtaş, Dede, Seyyid Sultan Şücaaddin Veli Postnişini, Eskişehir, 20.07.1958, Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesi Mezunu. Görüşme Tarihi 21.03.2025.

KK-2: Kazım Yılmaz, Baba, Eskişehir, 09.10.1939, Lise Mezunu, Emekli. Görüşme Tarihi 21.03.2025.

KK-3: Oktay Garkın, Dede, Eskişehir, 09.06.1946, Ortaokul Mezunu, Emekli. Görüşme Tarihi 21.03.2025.

KK-4: Battal Uzun, Gözcü, Eskişehir, 14.09.1952, İlkokul Mezunu, Emekli. Görüşme Tarihi 21.03.2025.

KK-5: Hâdi Demirtaş, Dede, Eskişehir, 10.04.1966, Lise Mezunu, Emekli. Görüşme Tarihi 21.03.2025.

KK-6: Salih Ulu, Rehber, Kütahya, 02.05.1969, Ortaokul Mezunu, Emekli. Görüşme Tarihi 21.03.2025.

KK-7: Ekrem Kubat, Rehber, Kütahya, 20.05.1958, Ortaokul Mezunu, Emekli. Görüşme Tarihi 21.03.2025.

KK-8: Battal Bingöl, Rehber ve Sakkacı, Kütahya, 25.08.1961, Lise Mezunu, Emekli. Görüşme Tarihi 21.03.2025.

KK-9: Arif Armutlu, Rehber, Bilecik, 17.11.1958, İlkokul Mezunu, Emekli. Görüşme Tarihi 21.03.2025.

KK-10: Mehmet Konuk, Rehber, Eskişehir, 20.03.1951, İlkokul Mezunu, Emekli. Görüşme Tarihi 21.03.2025.

KK-11: Şerife Bacı, Lokmacı, Eskişehir, 01.01.1988, %70 Engelli Olması Dolayısıyla Eğitimi Yok. Görüşme Tarihi 21.03.2025.

Published

2025-06-30

How to Cite

Büyükokutan Töret, A., & Söğüt, Z. (2025). The Sultan Nevruz Cem Ritual at the Seyyid Sultan Shucaaddin Veli Lodge: The Sultan Nevruz Cem Ritual . Türk Folklor Araştırmaları, (371), 38–74. https://doi.org/10.61620/tfa.64

Issue

Section

Articles