Yazar	: Ayşe Pelin Şahin Tekinalp
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2024
Sayı	: 369
Sayfa	: 1-28

Özet
Duvar resimleri Osmanlı modernleşme döneminin getirdiği yeniliklerin başında gelmektedir. İmge dünyasındaki çoğalmanın yanı sıra dönemin arşiv kayıtlarında, şiirlerinde, yazılı basınında verilen ve haber değeri taşıyan pek çok bilginin resimlerde ama en çok da duvar resimlerinde yer aldığı aşikârdır. Bu çalışmada bu bilgilerin resimsel karşılığı aranacaktır. Osmanlı ya da Avrupa’da özellikle 19. yüzyıl tarihi dikkate alınarak günceli, arşiv belgelerinden ya da gazetelerden izlemenin yanı sıra duvar resimlerinden de görsel olarak nasıl görüldüğü ortaya konulmaya çalışılacaktır. Resimlerden okunan tarih geçmişten itibaren her dönem karşımıza çıkmaktadır. Bazen Neolitik dönem yerleşimi olan Çatalhöyük’te, Hasan Dağındaki volkanik patlama, antik dönemin önemli yerleşimlerinden biri olan Pompei’ de bir mekândan amfi tiyatroda gerçekleşen savaşın resmi bazen 11.yüzyılda Romanesk dönemin önemli olaylarından Hastings Savaşını anbean ele alan Bayeux duvar halısı ya da Osmanlı resminin belgeleme anlayışına uygun olarak Matrakçı Nasuh’un seferlere katılıp bütün güzergâhı resmetmesi gibi on binlerce yıldır tanık oldukları olayın gerçekleştiği tarihi izleyen bir anda görselleştirildiği anlaşılmaktadır. Peter Burke (2009,177) “Tarihçi Olarak Ressam” başlığı altında tarihsel olayların imgelerle ölümsüzleştirilmesinin eski çağlardan beri değişmeden süregelen bir gelenek olduğundan söz eder. Çalışmamızda bu geleneğin 19. yüzyıldaki devamı imparatorluğun farklı coğrafyalarında yer alan saray ya da evlerde bulunan bazı imgelerden yola çıkarak anlamaya ve aktarılmaya çalışılacaktır. Osmanlı duvar resimleri çok geniş bir alanda görüldüğü için İstanbul, Edirne, Antep, Safranbolu gibi farklı bölgelerden bir seçki yapılmıştır. Bu durum bazen tüm dünyayı ilgilendiren bir olay bazen saltanatın evi olan bir yapı aracılığıyla gösterilecektir. Tarih boyunca çok iyi bilinen yukarıdaki örnekler dışında, Osmanlı İmparatorluğu modernleşme döneminde yeni bir tür olarak görülen duvar resimlerinde tarihin nasıl görselleştiği ortaya konulacaktır. Geçmişten bu yana devam eden belgeleme anlayışının hem dünya hem de Osmanlı tarihi açısından önemli olay, şehir ya da bazen de yapıların tarih yazımıyla, şiirlerle eş zamanlı olarak duvar resmi programında nasıl yer bulduğu gösterilecektir.

Anahtar Kelimeler
duvar resmi, imge, modernleşme dönemi, Osmanlı resmi, tarihi belge

Abstract
Mural paintings are one of the innovations brought by the Ottoman modernization period. In addition to the proliferation in the world of images, it is obvious that a lot of newsworthy information given in the archive records, poems, and print media of the period is included in paintings, but mostly in murals. In this study, the pictorial equivalent of this information will be sought. Taking into account the history of the Ottoman Empire or Europe, especially the 19th century, it will be tried to reveal how the current situation is seen visually from the mural paintings, as well as from archive documents or newspapers. The history read from the pictures appears before us in every period from the past. Sometimes in Çatalhöyük, a Neolithic settlement, the volcanic eruption on Hasan Mountain, the picture of the battle that took place in the amphitheater from a place in Pompeii, one of the important settlements of the ancient period, sometimes the Bayeux tapestry or the Ottoman painting, which depicts the Battle of Hastings, one of the important events of the Romanesque period in the 11th century. In accordance with the understanding of documentation, it is understood that the event they have witnessed for tens of thousands of years was visualized at a moment following the date it took place, such as Matrakçı Nasuh participating in the expeditions and painting the entire route. Peter Burke (2009,177) under the title "Painter as Historian" mentions that immortalizing historical events with images is a tradition that has continued unchanged since ancient times. In our study, we will try to understand and convey the continuation of this tradition in the 19th century, based on some images found in palaces or houses in different geographies of the empire. Since Ottoman murals are seen in a very wide area, a selection was made from different regions such as Istanbul, Edirne, Antep and Safranbolu. This situation will sometimes be demonstrated through an event that concerns the whole world, and sometimes through a building that is the home of the sultanate. Apart from the examples above, which are well known throughout history, it will be revealed how history is visualized in wall paintings, which were seen as a new genre during the modernization period of the Ottoman Empire. It will be shown how the understanding of documentation, which has been going on since the past, found a place in the mural program simultaneously with the historiography and poems of important events, cities or sometimes buildings in terms of both world and Ottoman history.

Keywords
mural paintings, image, modernization period, Ottoman painting, historical document